پایگاه داده رابطه ای از محبوب‌ترین و رایج‌ترین پایگاه‌داده‌های دیجیتالی می‌باشد. در این مقاله به پایگاه داده رابطه‌ای یا (Relational databases)، نحوه عملکرد، نمونه‌ها، تفاوت‌های بین پایگاه‌های داده رابطه‌ای و غیر رابطه‌ای و موارد دیگر می‌پردازیم.
جدول محتوا
پایگاه داده رابطه ای چیست؟
پایگاه داده رابطه ای، مجموعه‌ای از داده‌ها بر اساس مدلی است که data point های مرتبط با یکدیگر را سازماندهی می‌کند. این اصطلاح ابتدا توسط دانشمند کامپیوتر انگلیسی، ادگار فرانک “تد” کاد در آزمایشگاه تحقیقاتی IBM در سال 1970 معرفی شد.
Relational database اطلاعات یا داده‌های ارزشمند را در جدول‌هایی سازماندهی می‌کند که می‌توانند بر اساس داده‌های مشترک با یکدیگر به چندین جدول دیگر پیوند داده شوند. این امر کاربران را قادر می‌سازد تا با استفاده از یک single query، مجموعه داده جدیدی را از داده‌های یک یا چند جدول مرتبط بسازند.
ساختارهای داده مورد استفاده توسط Relational database ها شامل جداول، نمایه‌ها و نماها می‌باشد. اجزای اصلی یک Relational database جداول، ستون‌ها و ردیف‌ها هستند.
یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (RDBMS) برای نگهداری Relational database ها استفاده میشود. علاوه بر این، بسیاری از RDBMS ها از structured query language (SQL) برای query کردن و مدیریت پشتیبانی می‌کنند.
Relational database چگونه کار می‌کند؟
Relational database ها با پیوند دادن اطلاعات یا داده‌ها از چندین جدول مرتبط از طریق “کلیدها” کار می‌کنند. کلیدها شناسه‌های منحصر به فردی هستند که می‌توانند به ردیفی از داده‌های منحصر به فرد موجود در یک جدول اختصاص داده شوند. این شناسه منحصر به فرد به عنوان “کلید اصلی” شناخته میشود و ممکن است شامل شناسه‌ها، شماره سریال، نام کاربری و غیره باشد.
زمانی که رکورد با رکورد اصلی در جدول اصلی رابطه داشته باشد، کلید اولیه می‌تواند در یک رکورد در جدول دیگری گنجانده شود. اگر یک کلید اصلی به رکورد در جدول دیگری اضافه شود، به عنوان “کلید خارجی” شناخته میشود. ارتباط بین کلیدهای اصلی و خارجی یک رابطه بین مجموعه داده‌ها در چندین جدول ایجاد می‌کند.
برای مشاهده و خرید سرور های شرکت اچ پی روی خرید سرور hp کلیک کنید.
نمونه‌های پایگاه داده رابطه ای
محبوب‌ترین Relational database های استاندارد عبارتند از :
- Oracle
- MySQL
- PostgreSQL
- Microsoft SQL Server
- IBM Db2
متداول‌ترین Relational database های مبتنی بر ابر عبارت‌اند از :
- Oracle Cloud
- AWS Relational Database Service
- Google Cloud SQL
- IBM Db2 on Cloud
- SQL Azure
پایگاه داده رابطه ای و غیر رابطه‌ای : تفاوت چیست؟
Relational database ها برای داده‌های ساختاریافته‌ای که با یک مدل داده از پیش تعریف‌شده مطابقت دارند، توسعه یافته‌اند. برعکس، پایگاه‌های داده غیر رابطه‌ای برای داده‌های بدون ساختار استفاده میشود. به عنوان مثال، می‌توان از یک پایگاه داده رابطه‌ای برای ردیابی فروش، صورتحساب یا مدیریت دارایی استفاده کرد.
پایگاه داده‌های غیر رابطه‌ای تمایل دارند موارد استفاده خاص تری داشته باشند. نمونه‌ای از یک مورد استفاده از پایگاه داده غیر رابطه‌ای کار با داده های بزرگ است که به شاخص‌های جستجوی بسیار بهینه شده نیاز دارد.
دیگر تفاوت‌های بین Relational database و non-relational database را در قسمت زیر آورده‌ایم :
| پایگاه داده رابطه ای | non-relational database | |
|---|---|---|
| نوع داده | ساختار یافته | عموما بدون ساختار |
| زبان کوئری | SQL | SQL و دیگر زبان‌ها |
| Database Normalization | قابل پشتیبانی | پشتیبانی نشده |
| مقدار داده | Large | Varies, some can support big data |
| فرمت | Tabular | hierarchical |
| نوع کاربری | Heavy, structured data transactions | Specialized use cases |
| نمونه‌ها | Oracle, MySQL, PostgreSQL | MongoDB, Dynamo DB, Redis |
مدل Relational database
مدل‌های پایگاه داده رابطه ای یک پایگاه داده را به عنوان مجموعه‌ای از روابط و مجموعه‌های روابط نشان میدهند. روابط جدول مقادیر داده‌های مرتبط هستند که در آن هر ردیف مجموعه‌ای از مقادیر داده را نشان میدهد و یک رابطه یا موجودیت واقعی را نشان میدهد. از جدول و ستون‌های آن برای تفسیر مقادیر در هر سطر استفاده میشود.
در مدل پایگاه داده رابطه ای، اطلاعات یا داده‌ها به صورت جداول ذخیره می‌شوند. توجه داشته باشید که ذخیره‌سازی فیزیکی داده‌های مرتبط از نحوه سازماندهی منطقی آن مستقل است.
انواع روابط بین موجودیت‌ها
ارتباط بین دو نهاد به عنوان یک رابطه نامیده میشود. سه نوع رابطه بین دو موجودیت در طراحی پایگاه داده رابطه ای وجود دارد.
رابطه یک به یک
رابطه یک به چند یا چند به یک
رابطه چند به چند
در رابطه یک به یک، هر رکورد در جدول X به یک و تنها یک رکورد در جدول Y مربوط میشود، و هر رکورد در جدول Y مربوط به یک، و تنها یک رکورد در جدول X است.
در رابطه یک به چند یا چند به یک، هر رکورد در جدول X به رکوردهای زیادی در جدول Y و هر رکورد در جدول Y مربوط به بسیاری از رکوردهای جدول X است.
در رابطه Many-to-Many، بسیاری از رکوردها در جدول X به رکوردهای زیادی در جدول Y و بسیاری از رکوردهای جدول Y مربوط به بسیاری از رکوردهای جدول X هستند.
پایگاه‌های داده رابطه‌ای به کاربران و کسب و کارها درک بهتری از روابط بین اطلاعات و داده‌های موجود ارائه میدهد. طی سال‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی رابطه‌ای با موفقیت حجم زیادی از داده‌ها را مدیریت کرده و کار کردن با آن‌ها بهتر، سریع‌تر، قوی‌تر و آسان‌تر شده‌اند. به همین دلیل است که محبوب‌ترین نوع پایگاه داده باقی می‌مانند.